FANCOIL CİHAZLARI
Merkezi sistemlerde belli odaların veya belli hacimlerin iklimlendirilmesi için kullanılır.
Özellikler :Muhtelif kapasitelerde,iki borulu veya farklı bölümlerde aynı anda ısıtma ve soğutmanın birlikte çalıştırıldığı bina kullanımlarına uygun olarak dört borulu olarak imal edilir. Montaj yerine uygun olarak ise;bina içine monte edilecekse kasetli döşeme, kasetli tavan, asma tavan içine veya duvarda panel arkasına monte edilecekse;gizli döşeme ve gizli tavan modelleri üretilmektedir. Bunların dışında ithal markalarda yüksek basınçlı modeller ile dört yön üflemeli kaset tipi modellerde üretimler de vardır.
Fan coil cihazları ana olarak bakır boru alüminyum kanat serpantin, üç devri kullanılan genelde altı devirli motor, fan ve kasetten oluşur. Fancoil cihazlarında sessizlik son derece önemli konfor sağlayıcı bir özellik olup, cihaz mukayeselerinde özellikle dikkat edilmelidir. Ayrıca projelendirilirken orta devre göre seçim istenmelidir. Fancoil seçimlerinde proje dizayn kriterleri dikkate alınmalıdır. Ayrıca güvenirlilik açısından EUROVENT sertifikalı ürünler tercih edilmelidir. Bu belge kataloglarda belirtilen kapasite değerlerinin doğruluğunu kanıtlamaktadır.
Projede kasetli döşeme tipi fan coil kullanılması öngörülüyorsa görüntü olarak iyi bir çözüm sağlayabilmek için branşman boruları, duvar içinden, döşemeden veya bir alt katın asma tavanı içinden geçirilerek gizlemelidir. Fan coil boruları izoleli olacağından aksi halde görüntü hoş olmaz veya ek dekorasyon maliyetleri çıkar. Fan coil sisteminde en önemli noktalardan biride drenaj sistemi olup, drenaj hatları suyun rahat akışına imkan verecek eğimde ve kirlenme neticesinde tıkanmayacak şekilde yapılmalıdır.
Yine montaj yapılırken servis göz önüne anılarak serpantin ve filtre temizliği yapabilecek boşluklar ve kapaklar bırakılmalıdır.
Kaset tavan tipleri ve standart yapıda gizli tavan tipleri en fazla 3 mt. Yüksekliğe asılmalıdır. Daha yükseğe asılırsa fan güçleri yetersiz kalacağından verimsiz kalır.
Fancoil kontrol şekli olarak işletme özelliklerine bağlı olarak :
-Cihaz üzerinde manuel olarak, açma, kapama ve üç hız seçme imkanı veren pako şalterli
-Oda termostatı ile açma, kapama ve hız seçimi
-Vana kontrolu (on-off veya oransal) ile su devresi ve termostatla hava tarafı kontrolu yapılabilir.
Cihazın uzun süre sessiz ve verimli çalışmasını temin edebilmek için mutlaka periyodik bakım yapılmalıdır.

KLİMA SANTRALLERİ:
Gerek tümden havalı sistemlerde gerekse diğer sistemler için taze hava hazırlamak amacı ile kullanılır.
Yapısı:Hücreler genelde alüminyum profil karkas taşıyıcılı olup, hücre yüzeyleri çift kat galvaniz saç arası 25 mm-50 mm kalınlığında camyünü, kaya yünü veya poliüretan dolguludur. Hücre iç yüzeyi hassas yerlerde kullanım için istenirse paslanmaz saçtan yapılabilir.
Fanlar, filtreler ithal, serpantinler bakır boru alüminyum kanatlıdır. Nemlendirici havuz tipi su püskürtmeli, dolgu tipi sulu veya buharlı olabilir. Belirtilen proje şartlarını karşılamak amacı ile 1.500 m /h ile 90.000 m/h kapasite aralığında, ısı geri kazanımlı (Plakalı, tamburlu, serpantinli), susturuculu, yatık tip, dik tip L tipi gibi pek çok versiyonda üretim yapılabilir. Hava filtrasyonu için istenen özelliklerde filtre kademeleri kullanılabilir. Santral içi elemanların dizilişi prosese uygun olarak yapılır (vantilatörden sonra hepa filtre, susturucu vb. gibi).
Klima dizaynı standart olsa da her proje şartı için özel olarak üretilir. Dolayısıyla proje ve şartnamelerde ne istenildiği açık olarak detaylı belirtilmelidir. Santral dizayn kriteri her firmanın kendi yapısına göre değişebilir. Bu nedenle teklif değerlendirilirken en zor mukayese santralde yapılır. Tüm teklifleri aynı bazda değerlendirebilmek için gerek genel yapı, gerekse cihaz büyüklüğünü dolayısıyla fiyatını etkileyecek serpantin ve hücre içi hızları, fan çıkış ağzındaki hız, ses birlikte değerleri vb. Şartnamede verilmeli ve teklif veren firmaların bu değerlere uyması ve teklifleri ile birlikte serpantin ve fan seçim çıktıları istenmelidir. Bu sayede detaylı inceleme ile firmalarının aynı bazdaki değerlendirmesi yapılır.
Fanlar ihtiyaç dış basınç değerleri göz önüne alınarak öne veya geriye eğik olarak seçilir. Sistem dizaynına bağlı olarak inlet vana veya frekans konvertörlü olabilir.
Klima santralı projelendirilmesinde fan seçimine esas olan cihaz dışı basınç değerleri doğru verilmelidir. Basınç değerlerinde oynama olması durumunda işletmeye alma esnasında problemler yaşanmakta kasnak hatta bazı durumlarda motor değiştirme zaruriyeti doğabilmektedir. Klima santralları monte edilirken terazisinde monte edilmeli, yoğuşma devresi çıkışlarına uygun luplarla yapılmalıdır. Devreye alınırken kayış gerginlikleri kontrol edilmelidir. Santral emiş ve basma ağızlarına hava kanalı bağlarken esnek bağlantılar kullanılmalı, kanal direk oturtulmamalı, mutlaka asılarak ağırlığı flanşa verilmelidir. Santrallerin bulunduğu bölge rutubetten korunmalıdır. Su birikmemesi için önlemler alınmış olmalı, santral altına minimum 10 cm yükseklikte beton kaide yapılmalıdır. Üreticilerin verdikleri montaj ve işletmeye alma kılavuzlarına riayet edilmeli, Tüm cihazlar gibi mutlaka periyodik bakım yapılmalıdır. İşletmede servis için gerekli sayıda eleman istihdam etmeli, filtre temizlikleri işletme koşullarına uygun periyotta yapılmalı, ömrü dolanlar değiştirilmelidir. Aksi halde kısa sürede serpantinler tıkanır, cihazdan verim alınamaz. Aşırı tıkanması durumunda motor dahi yanabilir.

KANAL TİPİ KLİMA SANTRALI:
Orta ve küçük ölçekli yerlerin ısıtma, soğutma, havalandırma ihtiyacını karşılamak üzere imal edilirler. Özellikle cihaz yerleşimi ile ilgili mimari problemlerin bulunduğu alanlarda kompakt ölçüleriyle uygun proje çözümleri yaratır. Yükseklikleri 40 cm. civarında olup, bir santral olabilecek her türlü hücreye sahip olabilir. Hava debisi 2.500-3.000 m/h civarındadır. Düşük yükseklikleri sayesinde asma tavan içine monte edilebilir. Asma tavan içine monte edilen soğutma devresine sahip tüm cihazlar gibi drenaj sistemi, tekniğine uygun çözülmelidir. Kullanılacak cihazlardaki ses seviyeleri ve monte edileceği bölüm göz önüne alınarak sesi azaltmak için susturucu kullanılabilir.

Kaynak: İÜ TBMYO İklimlendirme Soğutma Programı