Türkiye için kullanılabilir hale getirilen TUBITAK ın geliştirdiği PARDUS isimli işletim sistemi var.

Pardus Çalışan CD, Pardus Ulusal İşletim Sistemi`nin CD üzerinde çalışan sürümünü içeriyor. CD içerisinde ofis araçları (metin düzenleyici, hesap tablosu, sunum hazırlayıcı, vb.), İnternet araçları (tarayıcı, e-posta, sohbet, vb.), çokluortam ve grafik araçları (film oynatıcı, müzik çalar, vb.), oyunlar ve çok sayıda uygulama mevcut.

http://www.uludag.org.tr

ftp://ftp.uludag.org.tr/pub/pardus/kurulan/1.0

Notlar:
* Kurulum: Çoook kolay. Uzun zamandır da grafik ekranda kurulum yapmadığım için olsa gerek özlemişim. Ben kolay kurulum için şimdiye kadar Fedora`yı tavsiye ederdim ve gerçekten kolay bulurdum. Fakat pardus bana sanki windows kurmaktan bile kolaymış gibi geldi. (Zaten kolay windowstan da, ayrı konu bu neyse...) Kısa sürüyor ayrıca. (sonuçta süre kurulan paket sayısıyla doğru orantılı ama yine de kısa geldi bana Fakat kurulum sırasında sormuyor bize istermisin istemezmisin diye. Arkadaş kuruyor istersen sonra kaldır diyor. Bir de kurulum sırasındaki grafikler çok sevimli. Pisi ve çomar özellikle.
* Login Ekranı: Kullanıcıların tamamı yanda listelenmiş falan çok sevimli olmuş. Yani insanların hoşuna gidecek bir arayüzü var bence.
* Masaüstü: KDE geliyor sonuçta. KDE her zaman janjanlı bir masaüstüdür. Özellikle benim tercihim GNOME yanında fazlaca. Fakat özellikle de ben minimum görselle kullandığım için GNOME`u görenler "aaa linuxun ne kadar ilkel bir arayüzü var" diyordu. Şimdi kafalarına pardus atıcam Özellikle menülerin açılışı, durum çubuğundaki simgelerin üzerine gelindiğinde isminin yana doğru açılarak çıkması ilk görüşte insanları cezbediyor. (kesinlikle ve kesinlikle windowstan daha karizmatik olmuş. Ben XP`yi gördüğümde görselini çok beğenmiştim. Bu çok daha güzelmiş.) Fakat her güzelliğin bir bedeli var tabi. Benim ilkel GNOME`um kadar hızlı çalışmıyor. Olsun yine de ilk izlenim önemlidir. Pardus için çok iyi tercih bence KDE.
Uygulamalar ve Pisi: Daha önce listelerden takip ettiğim kadarıyla hep şu söz vardı: "Pisi çok kolay bir paket yöneticisi olacak" hatta Teknoloji TV`de pardusla ilgili bir söyleşi vardı, proje yöneticisi Tübitak`tan bir hoca ile. Şöyle bir soru sordu:
- Neden her şeyi yeniden yazıyorsunuz. Mesela paket yöneticisi için neden rpm veya apt değil pisi.
- Yeterince kolay ve kullanışlı değil diye.
İddalı bir söylem demiştim ben de kendi kendime. rpm veya apt`a şey atmak bu kadar kolay olmamalı demiştim hatta. Fakat pisiyi görünce şunu anladım ki; Windows`ta program kurmak bu kadar kolay değil. Tabi pisi paketleri arttıkça ve özellikle depolar çoğaldıkça daha da kolaylaşacak. Depoyu update ettikten sonra çıkan listeden seçip kur dediğiniz de otomatik olarak kurulum yapıyor. Ben denemek için wine`ı kurdum. Mükemmel oldu. Daha sonra hemen bir exe dosya indirdik masaüstüne ve sadece çift tıkladık. Sanki windowsta çalışıyorum, program çalışmaya başladı. Sadece biraz (yaklaşık 5-6 saniye) fazladan bekledik. Ayrıca en çok şaşırtan olaylardan biri de wmv uzantılı bir dosyayı açtığımızda "şu program ile açın diye uyarıp programı kurup sonra da çalıştırması oldu. wmv(windows media video olması lazım açılımı) için bile böyle bir çözüm sunması çok iyi...
Bir de unutmadan. Ulusal Dağıtım`ın avantajı. Firefox geliyor web tarayıcı için. Sık kullanılanlarında; Ulusal gazeteler, TV`ler, Bankalar falan var. Ayrıca TC kimlik numarası, vergi numarası vb. öğrenmek için linkler var. Eee Türkiye`ye özel sonuçta.
* Sorun: Sorun olmadan olur mu hiç. Hemen gözümüze çarpan sorun şu oldu. Eğer şifrenizde Türkçe karakter varsa konsolda (ctrl+alt+F1-F6) şifrenizi giremiyorsunuz Bugün bildirmeyi düşünüyorum uludağ ekibine.
Sonuç olarak Pardus benden 10 üstünden 10 aldı. Hadef son kullanıcı olunca gerçekten mükemmel. Bence kur internet kafeye kimse yadırgamaz. Wine ile zaten oyunlar da çalışıyor. Linux`u tanıtmak için, tavsiye etmek için ideal.
Teşekkürler Uludağ ekibi ve Tübitak.
Pardus ile Kelime işlem-tablolama ve sunu geliyor otomatik olarak. Open Office 2.0
Alıntıdır.


Microsoft ve office leri çöpe atacağımız günler yakın

Pardus`u edinmek

http://www.uludag.org.tr adresine girdiğinizde Pardus`u nereden indireceğinize dair gerekli bağlantıyı göreceksiniz. Bağlantı yardımıyla Internet`teki dosya arşivimize ulaşır ve hem ISO dosyasını hem de bu dosyanın tam olarak indirildiğini kontrol edebileceğiniz özet bilgi dosyasını indirebilirsiniz (Özet dosyaları genel olarak Internet`ten indirilen verilerin doğru bir şekilde inip inmediğini kontrol edebilmek için kullanılan kriptografik karakter dizisini barındırırlar. Bu işlem kurulum için şart değildir, fakat bu aşama sayesinde yanlış inmiş bir dosya ile gereksiz zaman ve iş gücü kaybının önüne geçilebilir. Ayrıntılı bilgiyi lütfen http://www.uludag.org.tr/sss.html#md5sum adresinden okuyunuz).



CD`ye yazmak

İndirdiğiniz dosyanın doğru indirildiğinden emin olduktan sonra her zaman kullandığınız CD yazıcınız ile yazabilirsiniz. ISO, bir CD dosya sistemi türüdür. CD yazmak için kullandığınız uygulamanın yardım menülerinden ISO dosyalarını yazmak için bilgi alabilirsiniz. Bu dosyayı doğrudan CD içerisinde kopyalar ya da arşiv araçları ile açıp içeriğini CD içerisine yazarsanız bilgisayarı bu CD ile başlatamazsınız (ISO dosyalarının CD`ye yazılması esnasında dikkat edilmesi gerekenleri http://www.uludag.org.tr/sss.html#cd_yazimi adresinden okuyunuz).



Hazırlık

Pardus kurulumuna başlayabilmek için bilgisayarınızın CD`den açılacak şekilde ayarlanmış olması gerekir. Eğer öyle ise Pardus Kurulum CD`sini CD sürücünüz içerisine koyup bilgisayarınızı yeniden başlatmanız Pardus kurulum yardımcısı YALI`nın makul bir açılış süresinin ardından sizi karşılaması için yeterli olacaktır. Eğer bilgisayarınız yeniden başlattığınızda kurulum CD`sinden açılmıyorsa anakartınızın ayarlarını bilgisayarınızı CD`den başlatacak şekilde değiştirmeniz gerekebilir.



Kurulum

Bilgisayarınız CD`den açıldığında karşınıza sistem yükleyicisi çıkar ve kurulum sistemini birkaç dakika içerisinde yükleyerek sizi YALI`ya ulaştırır. YALI ile kurulum süreci boyunca sol üstte kurulumun aşamalarını takip ederken, sağda bulunan bölümde o an gerçekleşen eylemlerle ilgili bilgileri ya da uyarıları okuyabilirsiniz. Pencerenin altındaki oklar da ekranlar arasında dolaşmanıza yardımcı olurlar.

Kurulum yapılmasına onay verdiğinizde disk bölümlendirme ekranına ulaşırsınız. Bu ekranda hangi bölümlendirme yöntemini ve birden fazla sabit diskiniz varsa hangi diske kurulum yapacağınızı belirtebilirsiniz.

Otomatik Bölümlendirme seçeneği, diskin tamamı Pardus`a ayrılarak yapılacak kurulumlar için tasarlanmıştır. DİKKAT: Bu seçeneği tercih ederseniz diskinizdeki bütün bilgiler silinir! Eğer diskin yalnızca bir bölümüne Pardus kurmak istiyorsanız "Hayır, diskimi kendim bölümlendireceğim." seçeneğini tercih etmelisiniz.

Unutmayınız ki Pardus kurulumu ve sonrasındaki normal bir kullanım için yaklaşık 5Gb`lık bir boş disk bölümü yeterli olacaktır.



Disk Bölümlendirme

Bu bölümde disklerinizi ve varsa disk bölümlerinizi görecek, kurulum yapacağınız bölümü seçmekle yetineceksiniz. Kurulum yapılacak disk bölümünü işaretlemek için bölümün üzerine tıklayıp, Düzenle tuşuna basarak Sistem dosyaları seçeneğini kullanmalısınız.

En rahat ve tercih edilen kurulum senaryosu Pardus için ayrılmış bir disk bölümünü daha önceden hazırlamış olmak iken, arzu ederseniz tek parça olan diskinizi kurulum esnasında YALI ile yeniden boyutlandırarak Pardus için gerekli alanı yaratabilirsiniz.



Uygulamaların Kurulumu ve Son

Disk bölümlendirmenin hemen ardından uygulamaların ve gerekli dosyaların -az önce belirlediğiniz disk bölümüne- kurulmaları işlemi başlar. Bilgisayarınızın performansına bağlı olarak süresi değişecek olan bu işlemin bitimi ile kullanıcıların yapılandırılacağı ekran ile karşılaşacaksınız.

İlk olarak Sistem Yöneticisi (kullanıcı adı root olan yetkili kullanıcı) için bir parola belirlemeniz, sonrasında da sistemi kullanacağınız kullanıcı hesabını açmanız beklenir. Sistem Yöneticisi tüm sistem çapında gerekli olan yapılandırmalar, bakım ve benzeri işlemler için gereken yetkiye sahiptir; bu kullanıcı ile grafik masaüstü ortamını açmamalısınız. Ayrıca kullanıcı adı içerisinde Türkçe karakter kullanmamanız gerekir; bu uluslararası standartların bir gerekliliğidir.

Tüm kurulum boyunca yaptıklarınız arasından unutmamanız gereken tek şey bu kullanıcıların parolalarıdır; herkes tarafından tahmin edilemeyecek ve aynı zamanda sizin de unutmayacağınız parolaları tercih etmeniz hem güvenliğiniz için hem de sisteme giriş yapabilmeniz için önemlidir.

YALI`nın son aşaması bilgisayarınıza kurulacak sistem yükleyicisi ile ilgilidir. Eğer sistem yükleyiciler hakkında fikriniz yoksa Pardus`un bir sistem yükleyicisi kurmasına onay vermelisiniz! Bu sayede YALI gerekli düzenlemeleri sizin adınıza yapar. Bu yükleyici, bilgisayarınız açılırken size hangi işletim sisteminiz ile açmak istediğinizi soran bir uygulamadır.

Sonrasında bilgisayarınız yeniden başlatılır: kurulum CD`sini sürücünüzden çıkarmayı unutmayın



Açılış ve Pardus`a Merhaba

Eğer her şey yolunda ise, bilgisayarınız tam olarak açıldığında kullanıcı adı ve parolanızı soran bir giriş ekranı ile karşılaşırsınız; Pardus masaüstüne çok az kalmıştır, hatta kendisi bu ekranın hemen arkasındadır.

Kurulum esnasında belirlediğiniz kullanıcılardan birisi ve parolası ile yaptığınız girişin ardından sizi pala bıyıklı Kaptan Masaüstü karşılar ve basit başlangıç yapılandırmalarının ardından TASMA isimli yapılandırma merkezimize gönderir. Pardus`un ne kadar kişiselleştirilebileceğine dair güzel bir deneyim TASMA içerisinde sizi beklemektedir. Aynı zamanda Internet`teki depolarımızdan kolayca yeni uygulama kurmanıza ya da güncellemenize olanak sağlayan PiSi`nin grafik arayüzü de diğer tüm yapılandırmalar gibi yine TASMA içerisindedir.



Pardus`u Kullanmak

Pardus yalnızca bir işletim sistemi değil, on yıllardır tüm dünyada geliştirilen açık kaynak kodlu ve özgür yazılım projelerinin rafine ve entegre edildiği, tespit edilen eksiklerini tamamlamaya yönelik yeni katkılarla kolay kullanılan, Türkçe ile ilgili altyapı sorunları çözülmüş, çeviri kalitesi yükseltilmiş ve tüm masaüstü ihtiyaçlarını karşılamak için hazırlanmış tüm bir çözüm paketidir.

Temel grafik düzenlemeler, anında mesajlaşma, e-posta, haber grupları, ofis paketi, Internet gezgini, tüm müzik ve video dosyalarını oynatabileceğiniz, Internet`ten yapılan canlı yayınları, blog sitelerini takip edebileceğiniz yazılımlarla tüm ihtiyaçlarınızı standart kurulumda çözen Pardus, tüm bu işlemler için yalnızca bir CD ile gelir ve yaklaşık yarım saat içinde kurulur.

Donanımlarınız için hazırlıklıdır, her biri için tek tek sürücü kurmanız gerekmez ve doğal yapısı gereği virüs, trojan, solucan gibi, yazılımlardan et-ki-len-mez



Sonrası...

Pardus bilişim dünyasının alışageldiğiniz tarzının dışında, tamamen açık olan bir projedir, dolayısıyla geliştiricilere ve katkıcılara ulaşmanın bir çok yolu vardır:

Bizimle iletişime geçin, http://liste.uludag.org.tr/: Bu adreste Pardus geliştiricileri, katkıcıları ve takipçilerinin üye olduğu bir çok e-posta listesi mevcuttur. Bu listelere üye olarak hem proje ile ilgili gelişmeleri takip edebilir hem de fikirlerinizi paylaşıp projenin gidişatına katkıda bulunabilirsiniz. E-posta listeleri içerikleri ve amaçlarına göre gruplanmıştır, `uludag` isimli e-posta listesi ise, genel tartışma ve sohbet listesidir. `pardus-teknik` Pardus ile ilgili sorularınıza yardım alabileceğiniz listedir. Ayrıca geliştiricilerin her birine de doğrudan e-posta ile ulaşabilirsiniz.

Bizi takip edin, http://gezegen.uludag.org.tr/: Web sayfamız dışında geliştiricilerimizin ve katkıcılarımızın günlüklerinin bir araya getirildiği bir sayfadur bu ve bu adresten en güncel en sıcak haberleri alabilir, belki isterseniz bir yardım çağrısına cevap verebilirsiniz.

Hataları bildirin, http://bugs.uludag.org.tr/: Pardus`ta karşılaştığınız hataların bir daha karşınıza çıkmayacak şekilde düzeltilmesi için hata raporlarınızı geliştiricilere ulaştırabileceğiniz hata takip sistemidir.

Forum ya da IRC yoluyla yardım alın, http://pardus-linux.org/: Katkıcılarımız tarafından açılmış resmi olmayan Pardus yardım forumudur. Bu foruma üye olarak sorularınıza yardım alabilirsiniz. Aynı şekilde resmi olmayan sohbet odalarına da irc.freenode.net adresli sunucu üzerinde yaşayan #pardus ve #pardus-devel kanallarından Pardus kullanan insanlara ulaşabilirsiniz.

İyi eğlenceler.

Kurulum Videosu
http://www.tuxworkshop.com/blog/2005/12/pardus-10-kurulum-videosu.html